مقایسه ترسیب کربن در خاک و زیتوده گونه های گیاهی در مراتع تحت چرای دام و قرق شده در منطقه سیساب بجنورد

غلظت دی اکسید کربن اتمسفری ازسال 1750 میلادی تاکنون به دلیل احتراق سوخت های فسیلی و تغییر کاربری اراضی، حدود 31% افزایش پیدا کرده است که علت اصلی افزایش دمای جهانی و تغییر اقلیم می باشد. لذا به منظور کاهش دی اکسید کربن اتمسفری و ایجاد تعادل در محتوای گازهای گلخانه ای، کربن اتمسفر می بایست جذب و در فرم های متعدد ترسیب گردد. مراتع در حدود نیمی از خشکی های جهان را تشکیل می دهند و حاوی بیش از یک سوم از ذخایر کربن زیست کره خاکی می باشند. در نتیجه، این اراضی قابلیت زیادی جهت ترسیب کربن دارا می باشند. در این مطالعه ما اثر مدیریت قرق بر میزان ترسیب کربن خاک و زیتوده گیاهی و همچنین توزیع و پتانسیل ترسیب کربن در مراتع نیمه خشک استان خراسان شمالی را ارزیابی نمودیم. بدین منظور ایستگاه تحقیقات سیساب در استان خراسان شمالی که به مدت 22 سال تحت مدیریت قرق قرار داشت، انتخاب شد و با منطقه مجاور آن که تحت چرای دام بود مقایسه گردید. مقادیر کربن در زیتوده هوایی، زیرزمینی، لاشبرگ و خاک (عمق 15-0 و 30-15 سانتی متری) این دو منطقه محاسبه شد. نتایج نشان داد که میانگین کل ترسیب کربن در منطقه قرق 71/38 تن در هکتار و در منطقه تحت چرا 17/28 تن در هکتار بود. نتایج توزیع کربن نیز نشان داد که بیش از 97 درصد از کل ترسیب کربن را کربن آلی خاک تشکیل می داد و همچنین ذخیره کربن در زیتوده زیرزمینی، بیش از زیتوده هوایی بود. به طور کلی می توان چنین نتیجه گیری کرد که مدیریت قرق باعث افزایش سالانه ترسیب کربن در حدود 5/0 تن در هکتار شده است و خاک مهم ترین مخزن کربن آلی در این مراتع می باشد.